پایان نامه بررسی ظرفیت ها و عوامل موثر در توسعه گردشگری ورزشی

چکیده

امروز پیوند میان گردشگری و ورزش نوع جدیدی از جهانگردی را ایجاد نموده که جنبه های مختلف و متنوعی را در بر می گیرد . عوامل مختلفی در هر منطقه وجود دارد که بر توسعه گردشگری آن منطقه موثر است هدف این تحقیق بررسی ظرفیت ها و عوامل موثر در توسعه گردشگری ورزشی استان اردبیل می باشد . پژوهش حاضر جزو تحقیقات توصیفی پیمایشی (زمینه یابی ) است که بصورت میدانی انجام شده است. جامعه و نمونه آماری این تحقیق را سه گروه : مدیران و کارشناسان آژانسهای مسافرتی ، مدیران و کارشناسان بخش گردشگری سازمان گردشگری و میراث فرهنگی استان ، کارشناسان تربیت بدنی شاغل در ادارات آموزش و پرورش و تربیت بدنی استان و روسای هیئت های ورزشی تشکیل می دهند . توزیع پرسشنامه بین 151 نفر انجام شد و جهت تجزیه و تحلیل داده های این تحقیق از آمار توصیفی استفاده شد.

نتایج تحقیق نشان داد :

1- بین جاذبه های طبیعی و توسعه گردشگری ورزشی استان اردبیل ارتباط دارد.

2- بین عوامل سوق دهنده و توسعه گردشگری ورزشی در استان اردبیل ارتباط وجود دارد.

3- بین عوامل جلب کننده و توسعه گردشگری ورزشی در استان اردبیل ارتباط وجود دارد.

4- بین قطب ورزشی و توسعه گردشگری ورزشی در استان اردبیل ارتباط وجود دارد.

5- بین عوامل دفع کننده و توسعه گردشگری ورزشی در استان اردبیل تفاوت وجود دارد.

مقدمه

سیر و سیاحت بویژه به منظور گذراندن اوقات فراغت یكی از نیازهای اصلی بشر تلقی شده به گونه ای كه این پدیده با تخصیص یك دهم جمعیت جهان بزرگترین جابجایی صلح آمیز تاریخ بشر محسوب می­شود.

پیشرفت فناوری حمل و نقل و ارتباطات، توسعه تولیدات صنعتی و افزایش درآمد. جهانی شدن و ابعاد مرتب با آن افزایش اوقات فراغت، بهبود خدمات بازنشستگی، ارتقاء سلامت جوامع و دیگر عوامل تغییرات چشمگیری را در كشورهای صنعتی و بخصوص در شهرها ایجاد نموده و توانسته است جهانگردی (صنعت بدون درد) را در هزاره سوم میلادی به عنوان یكی از مهم­ترین نیروهای محركه توسعه اقتصادی و یكی از سه صنعت درآمدزا مهم جهان در كنار صنعت نفت و خودروسازی مطرح نماید. این صنعت بیش از هر صنعت دیگری حركت سرمایه و انتقال پول و ارز را در مقیاس­های محلی، منطقه­ای، ملی و بین المللی را سبب گردیده به طوری كه هزینه­های جهانگردی به مراتب بیشتر از تولید ناخالص ملی و صادرات جهانی است. صنعت جهانگردی به عنوان صادرات نامرئی چنانچه خوب برنامه­ریزی و هدایت شود درآمدزاترین و ارز آورترین صنعت است و سهم بسزایی در ایجاد فرصت­های شغلی با توجه به ابعاد گسترده بیكاری، توزیع ثروت، رفع بی تعادلی­های منطقه­ای، كاهش فقر، ارتقاء سطح زندگی و معیشت افراد جامعه و تعاملات مثبت فرهنگی ایفا می­كند. براساس آمار سازمان جهانگردی جهانی[1] این صنعت حدوداً 6 درصد تولید ناخالص را به خود اختصاص داده و متجاوز از 10 درصد نیروی كار جهانی یعنی معدل 231 میلیون نفر را به كار گمارده است. بنابر پیش­بینی این سازمان این ارقام در سال 2006 به ترتیب به 5/11 درصد و 385 میلیون نفر بالغ خواهد گردید. (WTO,1997) .

كشور ما به لحاظ تنوع آب­ و هوایی از یك سو و وجود مكانهای تاریخی و فرهنگی منحصر به فرد از سوی دیگر یكی از چند كشور انگشت شمار جهان است كه تاكنون از ظرفیتهای بالقوه خود در این زمینه به نحو مطلوبی استفاده نكرده است. بررسی صنعت گردشگری در ایران و ملاحظه ارقام درآمدی ارزی حاصل از آن، حاكی از این است كه به رغم این واقعیت كه ایران یكی از ده كشور مهم جهان از حیث آثار تاریخی و باستانی است (جنینگ[2]، 1998) كمتر از یك هزارم درآمد جهانی حاصل از گردشگری را نصیب خود كرده است. (ارشادی­فرد، 1388)

سرزمین ایران با پتانسیل­های طبیعی و جاذبه­های سیاحتی و فرهنگی بسیار و دارا بودن آب و هوای به اصطلاح چهار فصل می­تواند به عنوان كشوری توانمند در آماده­سازی شرایطی مطلوب برای علاقه­مندان به مسافرت­های خارجی، قطبی مهم در صنعت توریسم به معنای عام و توریسم ورزشی در معنای خاص آن تلقی شود، كه در این راستا استان اردبیل با داشتن پتانسیل­های موجود، توانایی­های لازم و موقعیتی استراتژیك می­تواند نقشی مهم و اساسی در جذب انواع گردشگر، بویژه گردشگر ورزشی داشته باشد.

نظر كلی به سابقه تحقیقات انجام شده در حوزه گردشگری ورزشی نشان می­دهد كه گردشگری ورزشی یكی از حوزه­های جدید تحقیقی طی ده سال گذشته تلقی می­شود و تحقیقات انجام شده در این زمینه بسیار كم است و تا حال تحقیقات زیادی در زمینه گردشگری ورزشی در كشور انجام نشده، لذا محقق با در نظر گرفتن ویژگیهای مناطق استان اردبیل به عنوان یكی از قطبهای مهم گردشگری ورزشی بدلیل داشتن پتانسیل­های بالای گردشگری مرتبط با ورزش قصد دارد با استفاده از نظرات و پیشنهادات دست اندركاران و كارشناسان استان در زمینه گردشگری ورزشی، عوامل و راهكارهای توسعه گردشگری را با تأكید بر جاذبه­های طبیعی ورزشی استان بررسی نماید.

 فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

1-1- مقدمه. 1

1-2- بیان مسأله. 2

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5

1-4- اهداف تحقیق.. 7

1-4-1- هدف كلی تحقیق.. 7

1-4-2- اهداف اختصاصی تحقیق.. 7

1-5- فرضیات تحقیق.. 8

1-6-2- تعریف عملیاتی تحقیق.. 10

2-1- مقدمه. 13

2-2- مبانی نظری.. 13

2-3- توریسم و گردشگری.. 13

2-4- گردشگری ورزشی.. 14

2-5- بازاریابی ورزشی.. 14

2-6- تعریف بازار توریسم ورزشی.. 14

2-7- بازاریابی توریسم ورزشی.. 15

2-8- بازاریابی مشاركتی در توریسم ورزشی.. 16

2-9- عوامل مؤثر بر كارائی بازاریابی توریسم ورزشی مشاركتی.. 17

2-10- منابع اساسی برای توسعه گردشگری ورزش... 19

جدول 2-1 منابع اساسی برای توسعه گردشگری ورزشی 2003 هنیگ و هیگام 20

2-11- عوامل سوق دهنده، جلب كننده و بازدارندهها 20

2-11- مرور دیدگاههای گردشگری ورزشی.. 26

2-12- تاریخچه توریسم و توریسم ورزشی.. 31

2-13- وضعیت كنونی گردشگری در جهان. 34

2-14- جایگاه گردشگری ورزشی در جهان. 37

2-15- تاریخچه تشكیل گردشگری ورزشی.. 38

2-16- معرفی قابلیتهای گردشگری و گردشگری ورزشی در استان اردبیل: 40

2-16-1- دریاچه نئور. 40

2-16-2- دریاچه شورابیل.. 41

2-16-3- تالاب گنجگاه 41

2-16-4- تالاب نوشار. 42

2-16-5- تالاب شورگل.. 42

2-16-7- سد خاكی پیرالقیر. 42

2-16-8- تالاب قرهگل: 42

2-16-9- رودخانه ارس... 43

2-16-10- بالیقلی چای.. 43

2-16-11- رود گیلوان. 43

2-16-12- رود مشگین چای.. 44

2-16-13- رودخانه بالهارود. 44

2-16-14- رودخانه خیاو. 44

2-16-15- رودخانه قتورسو. 44

2-16-16- رودخانه هروآباد. 44

2-16-17- رودخانه قره سو. 45

2-16-18- آبشار گورگور سبلان. 46

2-16-19- آبشار گورگور خیاوچای.. 46

2-16-20- آبشار آقبلاغ. 46

2-16-21- آبشار كمرخونی خوجین.. 47

2-16-22- آبشار نرهگر. 48

2-16-23- آبشار سردابه. 48

2-16-24- آب گرم قرهسو. 49

2-16-25- آبگرم گاومیش گلی.. 49

2-16-26- آب گرم گزال (ژنرال) 49

2-16-27- آب پهن.. 49

2-16-28- آب یل سویی.. 49

2-16-29- آب چشم. 50

2-16-30- آب گرم قهوه خانه همت... 50

2-16-31- آب گرم قهوهخانه ممتاز. 50

2-16-32- آب گرم بش باجی لار. 50

2-16-33- چشمههای بیله دره 50

2-16-34- چشمه گل علی.. 51

2-16-35- چشمه اسد. 51

2-16-36- چشمه سردابه. 51

2-16-37- چشمه بوشلی.. 52

2-16-38- چشمه قوتورسوئی.. 52

2-16-39- چشمه خلخال. 52

2-16-40- چشمه قینرجه. 53

2-16-41- چشمه ایلاندو. 53

2-16-42- چشمه آبگرم شابیل.. 53

2-16-43- دشت مغان. 54

2-16-44- دشت اردبیل.. 54

2-16-45- جنگل و بیشهها 54

2-16-46- كوهستان ارسباران (قره‌داغ) 55

2-16-47- رشته سبلان – جلفا 55

2-16-48- سبلان و دامنههای آن. 56

2-16-49- رشته كوه تالش... 58

2-16-50- رشته كوه صلوات داغی.. 59

2-16-51- رشته كوه خروسلی داغی.. 59

2-16-52- كوه حصاربلاغی.. 60

2-16-53- كوه قلی تاش... 60

2-16-54- كوه داش بلاغ. 60

2-16-55- كوه قوج داغی.. 60

2-16-56- كوه قزلخ داغی.. 60

2-16-57- زیستگاه شیروان درهسی.. 61

2-16-58- زیستگاه موویل.. 61

2-16-59- زیستگاه هوشنگ میدانی و قره گؤل. 61

2-16-60- زیستگاه خروسلو. 61

2-16-61- زیستگاه آقابابا 62

2-16-62- زیستگاه حاجیلو. 62

2-16-63- زیستگاه تبنق.. 62

2-16-64- زیستگاه حسن درهسی.. 62

2-16-65- زیستگاه سروان درهسی.. 62

2-16-66- زیستگاه ارباب كندی.. 63

2-16-67- پارك جنگلی فندقلو. 63

2-16-68- پیست اسكی آلوارس... 64

2-16-69- دره جنگلی اردی موسی.. 65

2-16-70- دره رود. 65

2-16-71- منطقه حفاظت شده نئور. 66

2-16-72- منطقه سیاحتی سردابه. 66

2-16-73- منطقه شكار ممنوع آق داغ. 66

2-16-74- قلعه كهنه. 67

2-16-75- قلعه اولتان. 67

2-16-76- آغجه قلعه. 68

2-16-77- قلعه ارشق.. 68

2-16-78- قلعه قهقهه. 68

2-16-79- قلعه شیخ حیدر مشگین شهر. 69

2-16-80- سوروشگن داشت (سنگ نبشته شاپور دوم ساسانی) 70

2-16-81- غار هفت خانه یا یدیاولر: 70

2-16-82- غار یخگان. 70

2-16-83- پل خدا آفرین.. 70

2-16-84- پل سامیان. 71

2-16-85- پل كلخوران. 71

2-16-86- پل سیدآباد (پیرمادر) 71

2-16-87- پل یعقوبیه. 71

2-16-88- پل ابراهیم آباد. 72

2-16-89- پل ججین (داش كسن) 72

2-16-90- پل قرهسو (زاغالان) 72

2-16-91- پل نیر. 72

2-16-92- پل پردیس... 72

2-16-93- پلهای شهر چای و گیلانده 72

2-16-94- حمام پیر زرگر اردبیل.. 73

2-16-95- حمام آقانقی.. 73

2-16-96- حمام پیرعبدالملك (میرزا حبیب) 74

2-16-97- حمام اوچدكان. 74

2-16-98- حمام حاج شیخ.. 75

2-16-99- حمام ملاهادی.. 75

2-16-100- حمام پیر (حاج رحیم) 75

2-16-101- حمام صفویه. 76

2-16-102- خانه ابراهیمی.. 76

2-16-103- منزل وكیل الرعایا 77

2-16-104- خانه رضازاده 77

2-16-105- خانه مرحوم مروج اردبیل.. 77

2-16-106- بازار. 78

2-16-107- خانههای سنگی در كوه 79

2-16-108- دهكده سنگی و زیرزمینی و بند كلخوران. 79

2-16-109- مسجد جامع اردبیل «جمعه مسجد» 80

2-16-110- مسجد اعظم اردبیل.. 80

2-16-111- بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی.. 81

2-16-112- كلیسای مریم مقدس... 82

2-17- تحقیقات انجام شده در داخل.. 83

2-18- تحقیقات انجام شده در خارج از كشور. 87

2-19- جمع بندی.. 92

3-1- مقدمه. 94

3-2- جامعه و نمونه آماری.. 94

جدول 3-1 جامعه و نمونه آماری.. 94

3-3- روش نمونهگیری.. 95

3-4- روش و ابزار گردآوری اطلاعات... 95

3-5- متغیرهای وارد در تحقیق.. 95

3-6- متغیرهای مداخلهگر. 95

3-7- روش تحقیق.. 96

3-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات... 96

3-9- محدودیتهای تحقیقی.. 96

3-9-1- محدودیتهای تحت كنترل محقق.. 96

3-9-2- محدودیتهایی كه در كنترل محقق نیست... 96

4-1- مقدمه. 99

4-2- ویژگیهای توصیفی آزمودنیها 99

4-3- بررسی اهداف و فرضیههای تحقیق.. 102

5-1- خلاصه. 112

5-2- بحث... 113

5-3- نتیجه گیری.. 116

5-4- پیشنهادات... 117

5-4-1- پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 117

5-4-2- پیشنهادات به محققین.. 118

فهرست منابع: 119