پایان نامه فسخ نکاح

پایان نامه فسخ نکاح

مقدمه

تعریف خانواده :

1«- ازنظر حقوقی محض ، خانواده عبارت است  ازمجموع اشخاصی  كه به واسطه  قرابت بهم بستگی دارندواین خویشاوندی رابطه ای است كه از نسب  یانكاح یا رضاع حاصل می شود وخود  نكاح ، عقدی است  كه به واسطه آن زن  و مرد به قصد  مشاركت در زندگی  وتعاون  بایكدیگر قانوناً متحد شده اند واین  تعریفی است  كه حقوقدانان  ما تقریبا به طور هم آهنگ  از نكاح نموده اند »[1]

«خانواده به معنای  عام ، یاخانواده گسترده عبارت ازگروهی است مركب  ازشخص وخویشان نسبی همسر او ، گروهی كه ازیكدیگر  ارث می برندمواد 862، 1032 قانون مدنی طبقات اقرباء نسبی را بیان می كند[2] »« ماده  1032 : قرابت نسبی به ترتیب طبقات ذیل است .

طبقه اول : پدر ومادر  واولاد  واولاد اولاد .

طبقه دوم : اجداد وبرادر وخواهر واولاد آنها

طبقه سوم : اعمام وعمات واخوال وخالات واولاد آنها» [3].

«ضابطه  این خانواده  ، همان ارث بردن است البته نكاح با بعضی ازاقرباء  سببی قانوناً ممنوع است.»[4]

« ماده 1047 قانون مدنی  بیان میدارد  : « نكاح  بین اشخاص ذیل به واسطه مصاهره  ممنوع است :

1-   بین مردومادر وجدات زن  اوازهر درجه كه باشد اعم از نسبی  ورضاعی .

2-   بین مردوزنی كه سابقاً زن پدر ویایكی ازاجداد زن پسر  یازن یكی ازحفاد او بوده است هرچند  قرابت رضاعی باشد .

3-   بین مرد بااناث ازاولاد زن  از هر درجه كه باشد  ولو رضاعی  مشروط بر اینكه بین زن وشوهر  زناشویی واقع شده باشد . »[5]

[1]دعاوی خانوادگی  - عارفه  مدنی كرمانی – تهران – انتشارات  مجد – چاپ اول – جلد اول- صفحه 10.

[2] - مختصر حقوق خانواده  - دكتر سیدحسین  صفایی – اسدالله  امامی – تهران – انتشارات  میزان  - چاپ هشتم 1384.جلد اول – صفحه ی 11.

[3] - قانون مدنی  -تدوین جهانگیر  منصور –تهران – نشر دیدار – چاپ بیست وهفتم – 1384 – صفحه ی 178.

[4] - مختصر حقوق خانواده  - جلد 1 – صفحه ی 11.

[5] - قانون مدنی  - صفحه ی 182

اهمیت خانواده

خانواده ، از قدیمی ترین  ومهم ترین گروه است كه از آغاز بشر وجود داشته است. خانواده ، اولین جمعی است كه انسان  در آن وارد می شود وآداب ورسوم اخلاقی را از آن می آموزد .

« خانواده ، درحفظ وگسترش  قدرت ملی نقش موثری را ایفا می كند به بیان دیگر ، رابطه ای نزدیك بین قدرت ملی وخانواده  وجود دارد وسستی وتباهی  خانواده ها  انحطاط  ملت را به دنبال می آورد  ونیزتاریخ  از سستی خانواده دردورهای  انحطاط خبر می دهد . خانواده ا زنظر  اقتصادی  نیز نقش مهمی را در طول تاریخ ایفا كرده است، مخصوصاً  در كشور ماهنوز  اكثر واحدهای كشاورزی  باهمكاری  وخود یاری  اعضای خانواده  اداره می شوند. خانواده، از جهت  دیگر نیز دراقتصاد كشور موثر است ، كسی كه دارای خانواده است به زندگی  وفعالیت های اقتصادی علاقه بیشتری نشان می دهد بیشتر كار می كند  ودرآمد بیشتری  به دست می آورد . »[1] 

خانواده از لحاظ  اجتماعی :

« خانواده، اولین مكتب شایسته ای است كه انسان آنرا اجتماعی  بار می آورد ودر آنجا حس از خود گذشتگی ومفهوم تعاون را فرا می گیرد  وبرای شركت  درگروه های  بزرگتر آماده می شود. همبستگی  اخلاقی ، اجتماعی در خانواده سبب میشود كه درروابط  زوجین علاوه  بر تمایلات  جنسی ،روابط  آمیخته با اخلاقیات  وعواطف  وتعاون یگانگی  به منظور  تحكیم  مبانی انسانی ایجاد شده وكانون مقدسی  به منظور تامین  سعادت  افراد خانواده و نتیجتاً پیشرفت اجتماع  به وجود آید » . [2] 

تعریف ازدواج :

« نكاح یا ازدواج درقانون مدنی ایران وبسیاری از كشورها تعریف نشده است  نكاح  درلغت به معنی  صم ( پیوستن ) است ودر اصطلاح  حقوقی می توان  آن راچنین  تعریف كرد : « نكاح قرار دادی است  كه به موجب آن  زن ومرددر زندگی  با یكدیگر  شریک ومتحد شده ، خانواده  ای تشكیل  می دهند...»

بعضی ازاستادان  حقوق درتعریف  نكاح گفته اند :« نكاح عبارت از ، رابطه حقوقی است  كه به وسیله عقد بین مرد وزن  حاصل می گردد  وبه آنها حق می دهد كه تمتع جنسی ازیكدیگر ببرند » .

البته تمتع جسمی ازمهمترین  اغراض نكاح است وشاید مهم ترین  هدفی است كه اشخاص  را به عقد نكاح  وا می دارد ولی اغراض  دیگری مانند توالد وتناسل  وهمكاری درزندگی  نیز در نكاح وجود دارد .

[1] - همان جا صص 13و14.

[2] - حقوق خانواده – دكتر علی  شریف – تهران – نشر دنیای نو – چاپ اول -1377 جلد اول –صفحه ی 10

چكیده مطالب :

دراین تحقیق، تلاش شده است كه ازلحاظ جنبه های حقوقی وقانونی  به موضوع انحلال نكاح پرداخته درفصل اول به عوامل و موارد فسخ نكاح  عواملی كه براساس آن نكاح به صورت غیر ارادی  فسخ می شود، اشاره شده است. هم چنین درفصل دوم به مبحث  مهم طلاق  پرداخته وانواع اقسام طلاق را تعریف نموده،  هم چنین ازباب  تشریفات طلاق ونیز شرایط صحت  طلاق مورد  بررسی قرار گرفته است به طوركل باید اشاره شود كه نگارنده  دراین فصول مقررات وقانون جدید را مورد نقد وبررسی قرار داده وبه هر ترتیب سعی شده است كه مطالب ومسائل  با توجه به  كتب قانونی  معتبر،  تدوین  شود .

درپایان، متذكر می شوم كه با وجود قوانین متعدد درزمینه طلاق متاسفانه  دادگاه ها  هنوز نتوانسته  اند از وسعت  اختلافات  وكشمكش ها بین زن  وشوهر بكاهند . بنابراین،  بهتر است درمرحله اول  زوجین  با ازخود گذشتگی موضوع را خاتمه داد . وبرای مسائل  پیش وپا افتاده  به دادگاه  مراجعه نكنند. 

موارد انحلال عقد نكاح

روابط بین زن ومرد در زمان نكاح  با یكی از عوامل زیر منحل می شود:

طبق ماده 1120 قانون مدنی  : « عقد نكاح به فسخ یا به طلاق با به بذل  مدت درعقد انقطاع منحل  می شود:

1-  حق برهم زدن عقد نكاح  با شرایط خاصی

2-  طلاق در ازدواج  دائم

3-  پایان یافتن  مدت در ازدواج موقت [1]

[1] - قانون مدنی  صفحه ی 191.

1-  مقدارفدیه  - ممكن است  فدیه عین  مهر یا معادل  آن یا بیشتر  یاكمتر باشد .

2-  صیغه ی طلاق خلع – طلاق اگرچه ایقاع است وبرای انعقاد  آن احتیاج  به موافقت و قبولی زن  ندارد، ولی هرگاه به صورت خلع  باشد به اعتبار آنكه طلاق  درمقابل بذل  مالی كه زن می دهد واقع می شود  مانند عقد  دارای دو طرف می باشد  كه یكی زن ودیگر شوهراست  وبه توافق دو اراده  كه ایجاب وقبول است، محقق  می گردد».[1]

« چون امكان  ندامت  برای زن  هم وجود دارد  ودر طلاق رجعی  فدیه مانع  رجوع است  .زن مجاز گردیده به اراده  خود به فدیه  رجوع كند  ودررجوع به فدیه ، طلاق باین  را مجدداً  رجعی می سازد  ودر نتیجه  شوهر بعداز رجوع زن  به فدیه حق  رجوع ازطلاق را پیدا می كند.  بعد ازوقوع  طلاق  شوهر مالك  فدیه است  وحق هرگونه  تصرفی رادر آن دارد، زن قط درمدت عده  می تواند به فدیه رجوع كند  ودر آن مدت هم باید  فوری رجوع كند كه شوهر  بتواند  ازحق رجوع  به نكاح استفاده كند .»[2] 

طلاق مبارات 

طبق ماده 1147« طلاق مبارات آن است كه، كراهت  ازطرفین باشدولی  دراین صورت  عوض باید زائد  برمیزان  مهر نباشد[3] »  در طلاق  مبارات كراهت ازطرفین است .

شرایط زیر  درطلاق مبارات  ضروری است :

«1- كراهت زوجین ازیكدیگر،چنانكه  ماده بالا  تصریح می نمایدطلاق  درصورتی مبارات محقق میگردد  كه، كراهت ازناحیه  زوجین  نسبت به یكدیگر  باشد چنانچه  زن به تنهایی  كراهت از شوهر  داشته باشد طلاق  خلع است وهرگاه شوهر به تنهایی كراهت از زن داشته باشد طلاق  ازاقسام خلع  ومبارات نمی باشد .

1- مقدار فدیه ، بنابر صریح ماده  بالادر طلاق مبارات عرضی  كه زن درمقابل  طلاق  به شوهر می دهد،  نباید زائد برمیزان مهر باشد ».[4]

2- صیغه  طلاق مبارات  - مانندصیغه  درخلع است  ومانند عقد دوطرف دارد، یعنی مرد به تنهایی نمی تواند زن راطلاق  دهدوحتماً  زن باید  رضایت داشته باشد .