تحقیق ذرت علوفه ای و سیلوی آن

تحقیق ذرت علوفه ای و سیلوی آن

مقدمه : 

 ذرت یکی از مهمترین گیاهانی است که به عنوان غذای اصلی در بسیاری ازکشورهای آمریکای مرکزی وجنوبی،آفریقا و قسمتی ازآسیا کشف شده ویکی از مهم ترین گیاهان تأمین کننده انرژی وپروتئین بوده وتولیدات سالانه آن نزدیک به 500 میلیون تن می باشد .درایران نیزذرت به عنوان یک گیاه جدید درسال 1349 با تأسیس بخش تحقیقات ذرت وعلوفه درموسسه اصلاح وتهیه نهال وبذرهمراه با بررسیهای به نژادی وبه زراعی مورد توجه قرارگرفت . بطوری که درسال زراعی 81-80 سطح زیرکشت آن به مرز 218465 هکتاروتولید 45/1 میلیون تن رسید.کشت ذرت با توجه به تنوع آب وهوایی دربسیاری ازمناطق کشوربعد از برداشت غلات قابل گسترش است .   در دنیا ودربین غلات ذرت بعد ازگندم وبرنج ازلحاظ اقتصادی وسطح زیرکشت مقام سوم را داراست. ولی ازنظرکل تولید مقام اول را به خود اختصاص داده واین درحالی است که به دلیل سازش پذیری با شرایط اقلیمی مختلف، روز به روز دردنیا درحال گسترش بوده. به طوری که امروزاز عمده ترین محصولات مناطق نیمه گرمسیر وگرمسیربه شمارمی آید[8] . ذرت گیاهی است (c4)که از پتانسیل بالا برای تبدیل انرژی خورشیدی برخورداراست .سهم ذرت درتغذیه انسان 25-20%ودرتغذیه دام وطیور75-70% ودیگرفراورده های جانبی 5% می باشد[24]،طبق آخرین آمارسطح زیرکشت ذرت درایران 000/300 هکتاراست که ازاین مقداردرحدود 000/50 هکتار(20%)به کشف ذرت سیلوی اختصاص دارد که استان تهران به 000/16 هکتارسطح زیرکشت ازنظرکاشت ذرت سیلوی دردرجه اول اهمیت قراردارد[31] .

 تنوع شرایط آب و هوایی در مملکت ما موجب گشته تا در بعضی نواحی به علت وجود فصول نا مساعد و طولانی،استفاده از علوفه سبزوتازه محدود گردد.به طوری که جهت جبران این کمبودوذخیره علوفه،دامداری ها به دنبال روش هایی نظیر خشک نمودن،سیلو کردن و...بروند.دربین روشهای فوق ،استفاده از علوفه سیلو شده به دلیل کیفیت بالا ،تنوع ویتامین هاوارزش غذایی فوق العاده برروش خشک کردن،که سبب تلفات مواد غذایی بالاخص پروتئینی آن است،ارجحیت داشته و به همین دلیل در سالهای اخیر سطح زیر کشت ذرت علوفه ای با توجه به ارزش غذایی آن ،سازگاری با شرایط اقلیمی متفاوت و عملکرد بالای آن در واحد سطح افزایش چشمگیری داشته و امروز یکی از رقم های بالای جیره غذایی دام ها بالاخص گاوهای شیری را تشکیل می دهد[6].

واژه سیلو(silo)ازکلمه یونانی سیروس (siros)مشتق شده است که بعضی از گودال در زمین می باشد چندین هزارسال قبل کشاورزان علوفه را به صورت سیلو برای خود نگهداری می نمودند.بعدها مصریها با تکنیک سیلوکردن آشنا شدند وطبق نقاشی های رنگی مربوط به سیلوکردن توسط مصریها در1000 الی 1500 سال قبل ازمیلاد،مصریها اهمیت سیلوکردن درفضای بدون هوا را فهمیده بودند[31].سیلوی علوفه درسال 1860 درمجارستان شروع شد،سپس عمل سیلوکردن را کشاورزان آلمانی وفرانسوی آموختند وبکاربستند . آرکیست گرفورد (Argisste Gofford,1879)اولین کتاب خود را درسال 1877 تحت عنوان اصول اولیه سیلو نمودن ذرت منتشرنمود وی (پدرسیلوی مدرن)نامیده شد . دویک(duvich ,1980) گزارش نمود که هیبریدهای جدیدتردارای وزن علوفه بیشترو شاخص برداشت معنی دار می باشند . درآمریکا گری بیل وهمکاران (Graybillet.1991) دریافتند که درصورتیکه تراکم کشت ارقام سیلوئی از50000 بوته درهکتاربه 80000 بوته درهکتارافزایش حاصل نماید،تولید کل ماده خشک نیز افزایش حاصل خواهد کرد . واتیلوندا وهانتر(vattikonda and Hunter,1983 ) طی دوسال بررسی برروی دوسری ازهیبریدها (28 و60 هیبرید) درکانادا همبستگی نسبی محصول دانه ومحصول کل بوته را محاسبه نمودند دراین همبستگی به ترتیب r=0: 50  ,r =0 : 48  بود ودراین بررسی مشخص شد هیبریدی که دارای بیشترین محصول دانه بود علوفه بیشتری نیز تولید کرده است .

اهلشود(Ahlischwed,1984 ) اعلام نمود که ذرت سیلوشده با 30 – 25% ماده خشک  30 – 20% ارزش دانه ذرت را دارا می باشد،درصورتیکه ارزش غذایی آن 12-8% بیشترازذرت خشک شده درتغذیه گاوهای گوشتی می باشدجعفرشاملودریک بررسی تحت عنوان وبررسی ومقایسه عملکرد هیبریدهای ذرت سیلوئی و تعیین درجه سازگاری آنها باشرایط مختلف محیطی که در10 منطقه از جمله کرج انجام شد ،نتیجه گرفت که هیبرید)73(K589*B با عملکرد3/93تن در هکتاردارای بیشترین عملکرد و پایداری نسبتا خوبی را نیز نشان داده است [7].در بررسی های مشابه که توسط وحدت وخاوری تحت عنوان بررسی عملکرد نها ئی هیبریدهای ذرت سیلوئی که طی 3 سال درمشهد انجام شدمشخص گردید که ذرت هیبریدکمپوریت(ko6) نسبت به سایرهیبریدها وشاهد (704)برتری داشته است [19]. همچنین یغموری دریک بررسی تحت عنوان (بررسی ومقایسه عملکردنهائی هیبریدهای ذرت سیلوئی وتعیین درجه سازگاری آنها با شرایط مختلف محیطی)که بمدت 3 سال درکردستان شدنتیجه گرفت که رقم ko6 با عملکرد 83 تن درهکتارنسبت به شاهد وسایرارقام مورد بررسی برتری داشته است [20].

چوکان دریک بررسی درگرگان تحت عنوان (بررسی ومقایسه عملکرد درارقام هیبریدهای ذرت سیلوئی )دریافت که بیشترین همبستگی برگ (97 %) باعملکرد بوته داشته اند وعملکرد علوفه درکرت بیشترین همبستگی را با وزن ساقه بوته (81 %) داشته است [2].

یکی از عمده ترین مشکلات تولیدپروتئین ومحصولات دامی درکشورعدم وجود علوفه خوارک کافی جهت تغذیه دامهاست وذرت علوفه ای به عنوان یکی ازمحصولات اساسی ومهم می تواند نقش عمده ای را دراین راستا ایفا کند [24].

محدودیت شرایط آب وهوایی ازجمله کمبود آب درفصل تابستان ایجاب می نمایدکه جهت مقابله با این بحران،همراه با بکارگیری روش های به زراعی ازارقام متحمل به خشکی استفاده شود.ایجاد تنش درمرحله ای از رشد گیاه ،ازنقطه نظرصرفه جویی درآب آبیاری درمناطق خشک ونیمه خشک مورد توجه عده ای ازمحققین قرارگرفته است [22].صدمه ناشی ازگرما یا خشکی عملکرد ذرت را کاهش می دهد.میزان کاهش عملکرد ممکن است به قدری کم باشد که هیچ تأثیرقابل مشاهده ای برروی گیاه نداشته باشدیا به حدی شدید باشد که معمولی تولید نشده وگیاه ازبین برود.لینه های  اینبرد وهیبریدها ازنظرمقاومت به گرما یا خشکی عکس العملی متفاوتی نشان می دهند[9]. تنش خشکی درزمان گلدهی،فاصله بین گرده افشانی وظهورکامل (ASI)را افزایش می دهد وباعث کچلی بلال ها می گردد .[29],[23]در تحقیقی اثرات دور،میزان آب آبیاری وکودهای شیمیایی برذرت علوفه ای درطی سال های 1364 تا 1365 دررزقان فارس بررسی شد . نتایج بدست آمده نشان داد که اثرتیمار زمان آبیاری درسطح یک درصد معنی داربوده است بطوریکه تیمار(دورهای آبیاری 5/8 روز)نسبت به تیمارآبیاری به میزان دور 11 روز برتری داشته است . همچنین ازنظرمقادیرمختلف آب ملاحظه گردید که تیمارآبیاری با دوری به میزان 80 درصد تبخیرکلاسA  نسبت به سایرتیمارها درسطح 1%        معنی داربوده است[17] .

درآمریکا اثرتنش آبی برذرت شیرین درطی سال های 1984 و1985 نشان داد که حداکثرعملکرد نسبی کل بلال های بدون پوشش درتیمار 85 درصد آبیاری (نسبت به آبیاری کامل100 درصد) حاصل شده است . درتیماربدون آبیاری فقط 44 درصد محصول نسبت به شرایط آبیاری کامل بدست آمده است[21].در انتها باید گفت : گیاهان علوفه ای اهمیت بسیاری درتأمین غذای دام دارند.یکی ازگیاهان علوفه ای مناسب برای تغذیه دام ،ذرت است ما می توانیم ازعلوفه ذرت درتغذیه دام های خود استفاده کنیم[8].

آمارسطح زیرکشت ذرت درشهرستان نیشابور و استان خراسان مطابق جدول های ذیل می باشد.

سال 84-83 شهرستان نیشابور

ذرت علوفه ای              سطح زیر کشت(هکتار)        رتبه              تولید          رتبه           عملکرد                رتبه  

سال زراعی 84-83             008/3                           اول           30/156      اول         96474/51           دوم

سال زراعی 85-84             570/2                          اول          742/134      اول         42889/52           اول

سال 84-83 استان خراسان

سطح زیر کشت(هکتار)                                              تولید                                                       عملکرد

آبی            دیم        جمع                                آبی         دیم       جمع                                آبی     دیم        جمع

13170       0          13170                   611631       0        611631                     46441      0     46441

فهرست

مقدمه                                                                                     1

فصل اول:خصوصیات گیاه شناسی ذرت                                        6

1-1- شکل ظاهری یک بوته ذرت                                   7

1-2- خصوصیات بوتانیکی ذرت                                     8

   1-2-1- ریشه                                                     9

    1-2-2- ساقه                                                    10

    1-2-3- برگ                                                    11

    1-2-4- دانه ذرت                                                        12

1-3- طبقه بندی ذرت                                              13

1-4- رشد                                                            14

1-5- اکولوژی ذرت                                                  16

1-6- آب وهوا                                                        18

1-7- آبیاری                                                         19

1-8- کود                                                              21

    1-8-1- بررسی اثرات تنش آبی وکود پتاسیم بر عملکرد

 ارقام ذرت علوفه ای                                                 22    

    1-8-2- اثرات کاربرد پتاسیم وروی در زراعت ذرت علوفه ای     23

    1-8-3- اثرات کود زیستی فسفاته بارور-2

 بر عملکرد ذرت علوفه ای                                           24                  

 1-8-4- اثر کود آبیاری بر مصرف کود وآب

 بر ذرت علوفه ای                                                  26

    1-8-5- اثرات کاربرد باکتر یها ی محرک رشد(PGPR)

بر عملکرد ذرت علو فه ای                                              27

  فصل دوم:بررسی منابع                                                    29

2-1- خصوصیات فنو لوژیکی                                       30

2-1-1-کاشت تا سبز شدن                                      30

2-1-2-کاشت تا انتقال مریستم رویشی به زایشی             31

2-1-3-کاشت تا کاکل دهی                                     31   

2-1-4-گرده افشانی و کاکل دهی                               33

2-2-خصوصیات رشد رویشی                                                          35

2-2-1-تعداد برگ                                                35

2-2-2-سطح برگ                                                38

2-2-3-ارتفاع بوته                                                39  

2-2-4-گل آذین نر                                               41

2-2-5-زاویه برگ                                                41 

2-2-6-ماده خشک                                               42

2-3-تاریخ کاشت                                                   43

2-4-تراکم بوته                                                      46

2-5- تناوب،آئیش و روشهای نوین زراعت ذرت                  47

2-5-1- تناوب وآئیش                                            47

2-5-2- روشهای زراعی نوین                                    50

2-6- اهمیت اقتصادی                                                                     53

2-7- کارآیی مصرف انرژی در ذرت                               54

فصل سوم:سیلو                                                                                 56

3-1- کشت ذرت برای تهیه علوفه تازه وسیلو                    57

3-2- راه و روش نگهداری علوفه                                 57

3-3- عملکرد وبهره برداری                                        58

3-4- انواع مواد سیلوئی                                            60

3-5- سیلو ذرت                                                    60

3-6- فوائد سیلو کردن نباتات علو فه ای                         61

3-7- روش پر کردن سیلو                                         62  

3-8- گنجایش سیلو                                                63

3-9- استفاده از مواد افزودنی در سیلو                           63

3-10-انواع ساختمان سیلو                                        64

3-10-1- سیلوهای روی زمین                                  65 

3-10-2- سیلو های نیمه زیرزمینی                            66

3-10-3- سیلوهای زیر زمینی                                  66

3-11- روش کلی سیلو کردن گیاهان علوفه ای                       67 

3-11-1- سیلوی گرم                                                  67

3-11-2- سیلوی معمولی(سرد)                                       68

3-11-3- سیلو کردن با افزایش مواد                                  68

3-11-4- سیلو کردن علوفه با رطوبت کم                            69

3-12- آماده نمودن سیلو                                                 70   

3-13- تکنولوژی سیلو کردن ذرت                                       70

3-13-1- سیلو کردن گیاه کامل ذرت                                 70

3-13-2- سیلو کردن بلال ذرت                                       72

3-13-3- سیلو کردن بقایای ذرت                                     73    

3-13-4- سیلو کردن بقایای ذرت با  افزودن آب و نمک            73

3-13-5- سیلو کردن بقایای ذرت مخلوط با آب ملاس دار         74

3-13-6- سیلو کردن بقایای ذرت مخلوط با تفاله

کارخانه های الکل سازی یا تفاله آبدار چغندر                        74 

3-13-7-سیلوکردن بقایای ذرت مخلوط با

 علوفه های سبز یا سایرعلوفه های آبدار                               74

3-13-8- سیلو کردن چوب بلال ذرت                                75

3-14- روش برداشت مواد سیلو شده                                   75

3-15- استفاده از سیلو در تغذیه دام                                    76

3-16- ارزیابی کیفیت مواد سیلو شده                                  76

3-17- مصرف علوفه سیلو شده در تغذیه دام                           78

3-18- تذکرات و یادآوری ها                                             79

منابع                                                                    80